Yani tamamı değil de benim bir günlük köylü pazarı ziyaretimde öğrendiklerim kadarı ile hikayesi.
ÇEYO‘dan (Çukurova Ekolojik Yaşam Okulu) arkadaşım Hanife (Körünoğlu) vesilesi ile haberim oldu hem Mersin’de köylülerin aracısız olarak kendi ürünlerini tüketiciye sundukları bir Köylü Pazarı olduğundan, hem de Elektrik Mühendisleri Odası (EMO) üyesi Elif’in (Taştan) bir ay kadar önce hayallerini gerçekleştirmek için işini -tamamı ile diyemesek de- bırakıp bu pazarda organik gıdaları sattığı bir tezgahı bulunduğundan.
Elif’in kendisi organik çiftçilik ile iştigal etmiyor. Bana aktardığına göre Erdemli’de organik gıda üreten bir çiftçiden temin ediyor Köylü Pazarı‘ndaki tezgahında bulunan gıdaları. Gazeteci kuşkuculuğuyla ilk sorum, “Ne bileyim ben bu gıdaların organik olduğunu? Tezgahın üzerine ‘Organik Sertifikalı’ yazınca o gıda organik mi oluyor?” ile başladım konuşmaya. Hemen tezgahın üzerinde benim gibi kuşkucu insanların kuşkularını gidermek için duran organik gıda sertifikasını tutuşturdu elime. Ekotar Kontrol ve Sertifikasyon Şirketi’nden alınan ve Erdemli’de gıdaların elde edildiği Erdemlili çiftçi Taha Yıldız adına düzenlenen bu belge gıdaların organik olduğuna dair kuşkuları yok ediyor.
Elif müşterisi ile ilgilenirken biz de Pazarı kolaçan ediyoruz
Mersin Çiftçi-Köylü Pazarı hakkında
Sonra Pazar’ı sordum Elif’e. “Nasıl kuruldu, ne zamandır faaliyette, haftanın hangi günleri açık?” vsr.
Elif bize Ekotar Şti onaylı “Organik Gıda Sertifikası”nı gösterdi
Mersin Çiftçi-Köylü Pazarı’nın 2 yıla yakın bir mazisi var. Pazardaki Elif’in tezgahı dışındaki ürünler sertifikasyon sistemine tabi değil, ancak aracıyı ortadan kaldırmışlar. Çiftçiler ve köylüler kendi yetiştirdikleri ürünleri kendileri ilk elden sunuyorlar tüketiciye. Pazar’ın kurulmasına Çiftçi Derneği ön ayak olmuş. Belediye ile temasa geçip yaşama geçmesini sağlamışlar. Çiftçi-Köylü Pazarı fikir aşamasında iken Pazarcılar Odası’nın engelleme çabalarını ise işi mahkemeye götürerek aşmışlar. Pazar haftanın 4 günü Mersin’in 4 farklı yerinde kuruluyor. Elif, sadece bizim onu ziyaret ettiğimiz Yenişehir’de Çarşamba günleri kurulan Pazar’a iştirak ediyor 3 haftadır. Köylü Pazarı’nda alışveriş etmek isteyen Mersin’liler Çarşamba günü Yenişehir’de kurulan pazarın haricinde Pazartesi günü Mersin Çarşı’ya (Yeni Adliye binasının yanındaki otopark alanında), Perşembe günü Toroslar’a (Mersin’den çıkarken otobana girmeden hemen önce soldaki alanda) ve Cuma günleri de 2. Çevreyolu üzerine ( Anıt’ın yan tarafında) giderek Köylü Pazarı’nı ziyaret edebilirler. Mezitli’de de Köylü Pazarı’na yer ayrılması için görüşmelerin sürdüğünü iletti Elif.
Peki Elif, Köylü Pazar’ında organik gıda ürünleri satmaya nasıl başladı?
Hayatı boyunca organik tarımla bir şekilde ilgili olduğunu aktarıyor Elif, ama işin tam içinde değil de aktivizm boyutunda. İstanbul’da yazılım firmasında çalışırken sonra kendisi bir firma kurarken hep aklının bir köşesinde doğanın içinde organik tarım yaparak yaşamak olduğunu belirtiyor. 2000′de İstanbul’dan Fethiye’ye taşınması ile başlıyor yolculuk. 6 yıl önce de istikamet Mersin’e dönüyor.
İsmail abinin tezgahının köşesinde, Çiftçi Derneği’nin armağanı tartı ile Köylü Pazarı’ndan bir görüntü
Bir ay kadar önce bir “deli” cesareti ile Çiftçi Derneği Başkanı’nın kapısını çalıyor Köylü Pazarı’nda bir tezgah edinebilmek için. Organik gıda ürünleri satmak istediğini, ürünleri ilk elden alıp Pazar’a getireceğini söylüyor. Beklediğinin aksine olumlu karşılanıyor bu talep. Tezgah için herhangi bir ücret de istemiyorlar Elif’den, “Bu tartı da bizden olsun” diyerek teşvik bile alıyor üstüne üstlük.
“Peki senin yer aldığın bu tezgah daha önce başka birine mi ait idi, onun yerini mi aldın sen?” diyorum. Yan tarafta çayını yudumlayan İsmail abiye sesleniyor. İsmail abi Köylü Pazarı’nın eskilerinden, “Benim tezgahım zaten geniş, sen de şurada durabilirsin” demiş Elif’e, bununla da yetinmemiş Elif’in Erdemli’deki çiftlikten Pazar’a getirdiği ürünlerin nakliyesini de gönüllü olarak üstlenmiş. “Daha Pazar’da yeni o” diyor gülerek. “Hele bir kendi müşterisi artsın, işgaliye parasını daha sonra düşünürüz.”
Bizim Pazar’a vardığımız 11:30 sıralarında ürünlerin çoğunu satılmış olduğunu görüyoruz. “Hangi ürünler var?” diyorum sayıyor, “Kabak, Patlıcan, Domates, Salatalık, Biber türleri, Barbunya ve Fasulye”. Başka bir çiftçiden de Muz getirteceğini belirtiyor.
Hedef Mersin’de “Organik Ürünler Pazarı”
Asıl niyetinin Mersin’de bir Organik Ürünler Pazarı açılması olduğunu belirtiyor Elif, kendi yaptığının bu hedefe ulaşma çabası olduğunu ekleyerek. Köylü Pazarı da ilk kurulduğunda ismi “Organik Ürünler Pazarı” imiş. Bu konuda detaylı bilgisi olmayan üreticiler köyde kendi ürettiklerini sattıkları için bu ismi uygun görmüşler, fakat organik gıda tüketicilerinin şikayetleri sonrası ismi değiştirilmiş. Mersin’de organik ürünleri talep eden geniş bir kesim olduğunu ve kendisinin bu yönde ilk adımı attığını vurguluyor Elif. Hatta 3 haftalık Pazar deneyiminde bile kendi müşterileri oluşmaya başlamış. Şimdiki hedefi kendi müşterilerinin talepleri doğrultusunda Pazar’a ürün getirmek.
Asıl hedef Mersin’de “Organik Ürünler Pazar”ı açabilmek
Şimdi ben senin bu hikayeni Yeşil Gazete’ye yazarım, ama bununla kalmasın, sen kendin yaz bu macerayı diyorum. Her hafta yaz mesela o hafta Köylü Pazarı’nda olanları. Müşterilerin tepkilerini, komşuların ile diyaloğunu, organik gıda ürünlerine olan arz-talep dengesini vsr. Bu konuda Elif ile anlaşmaya varıyoruz. Tabi Yeşil Gazete’de yazıların yayınlanmasının Yayın Ekibi mutabakatına bağlı olduğunu eklemeyi de ihmal etmiyorum.
Elif’in ve Köylü Pazarı’ndaki diğer esnafın ürünlerinden heybelerimizi doldurmuş olarak çıkıyoruz Pazar yerinden. Bundan sonrasını artık Elif’in kaleminden okuyacaksınız.
#anavarrza
Fotoğraflar: Hanife Körünoğlu, Ruhi Özsüslü, Alper Tolga Akkuş
Alper Tolga Akkuş
Alper Tolga Akkuş
Anavarza’da doğdu. Marmara Üniversitesi İletişim Fakültesi Gazetecilik Bölümü’nü bitirdikten sonra ismi lazım değil uluslararası bir bankada 12 yıl çalıştı. Bedensel engelinin kendisine sağladığı SGK imkanlarını kullanarak 2011 Kasım’ında emekli oldu ve asıl mesleğine kesin dönüş yaptı. Yeşil Gazete’yi yemyeşil yapmak gibi bir görevi kendisine misyon edinmiştir. O kadar ”Benden başkan olmaz arkadaşlar, yapmayın etmeyin” dese de dinletememiş ve Ocak 2014’de kurulan ”Engelli Hakları ve Engelsiz Gelecek Derneği”ne başkan seçildiğine müteessir olmuştur. Adanalıdır, Galatasaraylıdır, Türkiye’de yaşamaktadır ve bu üç mucizeyi allahın kendisine bir lütfu saymaktadır.
anavarrza@gmail.com
